Sinterklaas

Geschiedenis van Sinterklaas

Sinterklaas (ook Sint-Nicolaas, Sint of de Goedheiligman) is de hoofdpersoon van het Sinterklaasfeest dat op 5 december in Nederland (en in enkele voormalige Nederlandse koloniën), en op 6 december in België wordt gevierd. Sinterklaas is gebaseerd op de bisschop Nicolaas van Myra, die in de derde eeuw na Christus in Klein-Azië leefde. Het personage van Sinterklaas is een statige oude man met witte baard en haren, rode mijter en mantel. Hij rijdt op een schimmel, en heeft een of meer helpers, Piet(en).

De vroegste afbeelding van Sint Nicolaas uit 1814 laat slechts een roe zien en een deur waarachter iets te vermoeden valt, maar in uitgaven van rond 1850 zien we de Sint in vol ornaat. Vermoedelijk is de toon gezet met een boekje dat in 1850 verscheen bij uitgever G. Theod. Bom in Amsterdam: St. Nikolaas en zijn knecht, geschreven door de Amsterdamse onderwijzer Jan Schenkman (1806-1863). Schenkman heeft het moderne Sinterklaasfeest voor het eerst in een samenhangend verhaal in een prentenboek weergegeven. Hij verwerkte bekende elementen als het paard, het rijden over de daken en het schenken van cadeaus (of een roe) via de schoorsteen. Hij voerde echter ook nieuwe elementen in: de stoomboot waarmee Sint Nicolaas in Amsterdam aankomt en de zwarte page als hulpje van de Sint. Het boek begint met de welbekende regel: “Zie, ginds komt de stoomboot uit Spanje weêr aan”. Of Schenkman in dit vaak herdrukte boek, met steeds weer andere illustraties, een gangbare praktijk weergaf of dat hij de trend zette, is niet duidelijk.